Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Οι άνθρωποι το κάνουν, οι πίθηκοι το κάνουν, ακόμη και οι πολικές αρκούδες το κάνουν – και τώρα οι ερευνητές έχουν ανακατασκευάσει την εξελικτική προέλευση του φιλιού. Η μελέτη τους υποδηλώνει ότι το φιλί στόμα με στόμα εξελίχθηκε πριν από περισσότερα από 21 εκατομμύρια χρόνια και ήταν κάτι στο οποίο πιθανότατα επιδόθηκε ο κοινός πρόγονος των ανθρώπων και άλλων μεγάλων πιθήκων.
Η ίδια έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ μπορεί επίσης να φιλιόντουσαν – και ότι οι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ μπορεί ακόμη και να φιλιόντουσαν. Οι επιστήμονες μελέτησαν το φιλί επειδή παρουσιάζει ένα είδος εξελικτικού αινίγματος – δεν έχει προφανή οφέλη για την επιβίωση ή την αναπαραγωγική ικανότητα, κι όμως είναι κάτι που παρατηρείται όχι μόνο σε πολλές ανθρώπινες κοινωνίες, αλλά σε όλο το ζωικό βασίλειο.
Εντοπίζοντας στοιχεία για άλλα ζώα που φιλιούνται, οι επιστήμονες μπόρεσαν να κατασκευάσουν ένα «εξελικτικό γενεαλογικό δέντρο» για να υπολογίσουν πότε ήταν πιο πιθανό να έχει πρωτοεμφανιστεί. Για να βεβαιωθούν ότι συγκρίνουν την ίδια συμπεριφορά σε διαφορετικά είδη, οι ερευνητές έπρεπε να δώσουν έναν πολύ ακριβή – μάλλον μη ρομαντικό – ορισμό στο «φιλί». Στη μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Evolution and Human Behaviour, όρισαν το φιλί ως μη επιθετική, κατευθυνόμενη επαφή στόμα με στόμα, «με κάποια κίνηση των χειλιών ή των οργάνων του στόματος και χωρίς μεταφορά τροφής».
«Οι άνθρωποι, οι χιμπατζήδες και οι μπονόμπο φιλιούνται όλοι», εξήγησε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Matilda Brindle, εξελικτική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Από αυτό, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «είναι πιθανό ο πιο πρόσφατος κοινός τους πρόγονος να φιλιόταν. Πιστεύουμε ότι το φιλί πιθανότατα εμφανίστηκε περίπου 21,5 εκατομμύρια χρόνια πριν στους μεγάλους πιθήκους».
Σε αυτή τη μελέτη, οι επιστήμονες βρήκαν συμπεριφορά που ταίριαζε με τον επιστημονικό τους ορισμό για το φιλί, σε λύκους, σκύλους λιβαδιών, πολικές αρκούδες (πολύ τσαπατσουλικο – με πολλη γλώσσα), ακόμη και άλμπατρος. Εστίασαν την προσοχή τους στα πρωτεύοντα θηλαστικά – και ιδιαίτερα στους πιθήκους – προκειμένου να σχηματίσουν μια εξελικτική εικόνα της προέλευσης του ανθρώπινου φιλιού.
Η ίδια μελέτη κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ – οι στενότεροι αρχαίοι συγγενείς μας που εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια – φιλιόντουσαν επίσης.
Μια προηγούμενη έρευνα για το DNA των Νεάντερταλ έδειξε επίσης ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ μοιράζονταν ένα στοματικό μικρόβιο – έναν τύπο βακτηρίου που βρίσκεται στο σάλιο μας. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αντάλλασσαν σάλιο για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μετά τον χωρισμό των δύο ειδών», εξήγησε η Δρ Brindle.
Ενώ αυτή η μελέτη εντόπισε πότε πρωτοεμφανίστηκε το φιλί, δεν μπόρεσε να απαντήσει στο ερώτημα γιατί.
Υπάρχουν ήδη αρκετές θεωρίες – ότι προέκυψε από τη συμπεριφορά περιποίησης των προγόνων μας, των πιθήκων, ή ότι θα μπορούσε να παρέχει έναν προσωπικό τρόπο αξιολόγησης της υγείας, ακόμη και της συμβατότητας ενός συντρόφου.
Η Δρ Brindle ελπίζει ότι αυτο θα ανοίξει τον δρόμο για την απάντηση σε αυτό το ερώτημα.
«Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι το φιλί είναι κάτι που μοιραζόμαστε με τους μη ανθρώπινους συγγενείς μας», είπε.
«Θα πρέπει να μελετάμε αυτή τη συμπεριφορά, όχι απλώς να την απορρίπτουμε ως ανόητη επειδή έχει ρομαντικές συνιστώσες στους ανθρώπους», ολοκλήρωσε η ίδια.
Πηγή: BBC News